تاریخچه بازی بیلیارد و انواع بیلیارد
فهرست مطالب
بازی بیلیارد یک بازی تقریبا لاکچری است که قوانین حرفه‌ای دارد و مهارت بالایی را نیز در حین بازی می‌طلبد. این بازی جذاب بر روی میزهایی مستطیل شکل با 3 یا 15 توپ رنگی و با کمک یک چوب مخصوص انجام میشود. اگر دلتان می‌خواهد با تاریخچه بازی بیلیارد و تجهیزات آن بیشتر آشنا شوید، با ما در ادامه این متن همراه باشید.
تاریخچه بازی بیلیارد
اگر بخواهیم به تاریخچه بازی بیلیارد بپردازیم باید به سال‌های خیلی دور برگردیم. بیلیارد یک بازی مهیج و فکری برای پادشاهان، رؤسا و .. محسوب میشد و بین اعیان زادگان بسیار رواج داشت. در اوایل قرن پانزدهم در اروپای شرقی این بازی با چوب‌هایی مخصوص بر روی زمین‌های چمن انجام میشد. اما رفته‌رفته این بازی به محیط‌های سربسته انتقال پیدا کرد و امروزه رنگ سبز میز بیلیارد نیز الهام گرفته از همین زمین‌های چمن می‌باشد.در بررسی تاریخچه بازی بیلیارد بد نیست به بررسی نام این بازی نیز بپردازیم. واژه بیلیارد یک لغت فرانسوی است که از دو بخش بیلارت و بایل الهام گرفته شده است. بیلارت در واقع به نوعی از چوب سفت و محکم گفته میشود و واژه بایل به معنای توپ است.جالب است بدانید که در بازی بیلیارد ابتدا با کمک چوب‌های بلندی که اصطلاحا چماق گفته میشد توپ‌ها به سمت حفره‌ها رانده می‌شدند. این چوب‌ها بسیار گنده بودند و امکان ضربه‌زدن به توپ نبود. اما کم‌کم قطر و ابعاد چوب بیلیارد کاهش پیدا کرد و از سال 1850 به بعد این ورزش جذاب در کشور‌های اروپایی مخصوصا انگلستان رنگ حرفه‌ای امروزی را به خود گرفت. جالب است بدانید استفاده از گچ برای ایجاد اصطکاک بیشتر بین چوب و توپ از همان اوایل دیده میشد. این بازی توسط انگلیسیها به آمریکایی‌ها انتقال پیدا کرد و سپس در تمام دنیا محبوب شد.
انواع بازی بیلیارد
بازی بیلیارد شاید در نگاه اول تنها یک بازی با توپ‌های رنگی مختلف باشد. اما این بازی به سه دسته زیر تقسیم میشود:
- پاکت بیلیارد یا Pool
این بازی بیلیارد جز رایج‌ترین و محبوب‌ترین نوع آن است و عموما شامل 15 توپ رنگی می‌باشد. سه بازی 8 بال، 9بال و 10بال از رایج‌ترین نوع بازی‌های پاکت بیلیارد هستند.
قوانین بازی بیلیارد و اسنوکر از هم متفاوت می‌باشد و ابعاد میز و توپشان نیز از هم متفاوت است. توپ‌های رنگی در بازی اسنوکر دارای جایگاه‌های مخصوصی بر روی میز هستند.
- کاروم بیلیارد یا carom
میز بیلیارد
در این بازی بدون سوراخ یا حفره است. این سبک بازی توسط فرانسوی‌ها اختراع شد و امروزه به نسبت دو نوع دیگر کمتر طرفدار دارد.تجهیزات بیلیاردهر بازی دارای یک سری تجهیزات مخصوص به خود می‌باشد. بازی بیلیارد نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر بخواهیم تجهیزات این بازی مهیج و پرطرفدار را به صورت لیست وار بررسی کنیم عبارتند از:
میز بیلیارد به صورت مستطیل شکل با 4 تا 6 حفره و با ابعاد ۷*۸ * ۹ فوت می‌باشد. اما همین ابعاد در میز اسنوکر دارای طول ۱۲ فوت میشود. رویه میز بیلیارد از سنگ لوح سه تکه‌ای ساخته شده و روی این سنگ لوح را نیز با یک پارچه نرم و سبز رنگ از جنس‌های مخصوص مثل نمد، پشم 100% تابیده و یا ترکیبی از پشم و نایلون روکش می‌کنند. دور میز نیز با یک قاب پلاستیکی و یا چوبی مهار میشود.
- توپ بیلیارد
در تاریخچه بازی بیلیارد شاهد جنس‌های مختلفی از توپ مثل، گل رس، عاج، فولاد، پلاستیک و… بودیم. اما امروزه این توپ‌ها را از پلاستیک رزینی مخصوصی به نام باکالیت که مقاومت بالایی در برابر ضربه و گرما دارد می‌سازند. از نظر اندازه، تعداد و نوع طراحی در بازی‌های مختلف شاهد توپ‌های متفاوتی نیز هستیم. به عنوان مثال در بازی بیلیارد انگلیسی ما از 7 توپ قرمز یا آبی، 7 توپ زرد، یک توپ مشکی و یک توپ سفید که به آن کیوبال نیز می‌گویند استفاده می‌کنیم.همین توپ‌ها در بازی بیلیارد آمریکایی شامل 8 توپ راه راه با شمارههای 10 تا 15 و 7 توپ تک رنگ با شمارههای 1 تا 9 و یک توپ سفید میشود.در میز اسنوکر نیز توپ‌ها شامل 10 توپ قرمز و یک عدد توپ در رنگ‌های زرد، سیاه، آبی، قهوه ای، سبز، صورتی و سفید می‌باشند.
چوب بازی بیلیارد را اصطلاحا کیو می‌گویند و شامل سه قسمت بدنه اصلی، دسته و نوک چوب می‌باشد. ابعاد استاندارد آن حدود 147 سانتی متر است. اما افراد حرفه‌ای عموما چوب‌ها را بر اساس قد خود طراحی می‌کنند.
- پل مکانیکی
زمانی که توپ‌ها در موقعیت‌های حساس و یا نقاط دور قرار بگیرند، بر روی میز میلیارد ابزاری تحت عنوان پل قرار می‌دهند، تا بازیکن راحت تر بتواند به توپ مورد نظرش ضربه بزند. این پل زیر چوب یا کیو قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از لوازم کاربردی این بازی که از دیرباز نیز در تاریخچه بازی بیلیارد شاهد آن بودیم، گچ است. از گچ که از جنس گچ تالک می‌باشد، برای ایجاد اصطکاک بیشتر بین چوب و توپ‌ها استفاده میشود.
- قاب Rack
قاب Rack یک قاب پلاستیکی و یا چوبی است که عموما نیز به شکل مثلث می‌باشد. از این ابزار برای مرتب کردن توپ‌ها بر روی میز بیلیارد استفاده میشود.تاریخچه بازی بیلیارددر ایرانتاریخچه بازی بیلیارد در ایران به اوایل دهه 40 بر می‌گردد. این ورزش جذاب که توسط روس‌ها و انگلیسیها به ایران وارد شده بود تا قبل از سال ۱۳۴۲ تنها توسط افرادی مثل هنرمندان، نظامیان، بازنشستگان ارتش، سیاستمداران و … بازی میشد. اما بعد از آن کم کم شاهد ورود این بازی به مکان‌های عمومی‌مانند انواع کلوپهای ورزشی بودیم. متاسفانه بعد از انقلاب 57 انجام این ورزش توسط روحانیون شیعه و رهبر انقلاب تحریم و ممنوع شد. اما بعد از گذشت سه دهه از انقلاب مجدد با تلاش ورزشکاران و دوستداران بازی بیلیارد، در سال ۱۳۸۰ این بازی مجدد توسط جمهوری اسلامی‌ایران رسمیت پیدا کرد و انجمن فدراسیون بولینگ و بیلیارد نیز تاسیس شد. امروزه این ورزش بسیار در بین مردان و زنان مختلف کشورمان محبوبیت دارد و به عنوان یک بازی همگانی در باشگاه‌های ورزشی و کلوپهای تفریحی مختلف قابل بازی می‌باشد.
