راهنمای جامع آموزش بیلیارد
فهرست مطالب
رادر راهنمای آموزش بیلیارد قصد داریم در خصوص آموزش بیلیارد توضیحاتی به شما ارائه دهیم. یکی از بازی‌هایی که با توپ انجام می شود بیلیارد است. این بازی بسیار مهیج و جذاب است و اولین بار توسط روس‌ها و انگلیسی‌ها وارد ایران شده است. روزانه افراد زیادی این بازی را به عنوان سرگرمی و یا به‌صورت حرفه‌ای برای مسابقات جهانی بیلیارد تمرین می‌کنند. این بازی در دسته بندی فدراسیون جهانی به دو دسته اصلی تقسیم شده است: بازی اسنوکر، بازی پاکت بیلیارد. برای یادگیری بیلیارد باید به قوانین مسلط شوید. به علاوه نحوه ایستادن و در دست گرفتن چوب بیلیارد را یاد بگیرید و با استراتژی پیش روید.
آموزش بازی بیلیارد
برای آموزش بیلیارد آشنایی با اصطلاحات آن ضروری است. در بازی بیلیارد اصطلاحات زیادی برده می‌شود شما می‌توانید در این قسمت با قسمتی از آن‌ها آشنا شوید. وقتی توپ بیلیارد داخل سوراخ میز رود و همانجا بماند به آن پات که همان پاکت کردن توپ است می‌گوییم. فول کاری است که برخلاف قوانین انجام می‌دهید. اسنوبال شدن وقتی اتفاق می‌افتد که شما نمی‌توانید کیوبال را به صورت مستقیم به توپ مد نظرتان بزنید. توپ آن، همان توپ هدف شما است. کیو بال و یا اسپات، توپ سفید و بدون شماره است. در طول بازی باید فقط به این توپ ضربه مستقیم بزنید. بریک اولین ضربه‌ای است که به توپ زده می‌شود و بعد از آن بازی شروع می‌شود.
قوانین بازی
برای یادگیری بازی بیلیارد باید به سه نکته توجه کرده و در آن کسب مهارت کنید. اولین نکته در یادگیری این بازی دانستن قوانین است. این بازی بر روی میز بزرگی که شش سوراخ دارد انجام می‌شود. چهار عدد سوراخ در هر گوشه میز و دو عدد سوراخ در قسمت کناره میز قرار دارد. بازی اسنوکر با 22 توپ با رنگ‌های متفاوت که هر کدام امتیاز متفاوتی دارند شروع می‌شود. در این بازی تا وقتی که هنوز توپ قرمز روی میز است باید اولین ضربه به سمت توپ قرمز باشد. اگر توانستید توپ قرمز را پاکت کنید می‌توانید توپ رنگی ای که امتیاز بیشتری دارد را انتخاب کنید. اگر نتوانستید توپ قرمز و یا رنگی را پاکت کنید نوبت شما به حریف داده می‌شود.
معرفی انواع بازی‌های بیلیارد (اسنوکر، ایت‌بال، ناین‌بال و …)
انواع مختلفی از بازی‌های بیلیارد وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و قوانین خاص خود را دارند. از جمله معروف‌ترین این بازی‌ها می‌توان به پاکت بیلیارد، اسنوکر، تن بال و … اشاره کرد. هر یک از این بازی‌ها با میز، توپ‌ها و تجهیزات مخصوص خود، تجربه‌ای متفاوت و هیجان‌انگیز را برای بازیکنان به ارمغان می‌آورند. در ادامه، به معرفی هر یک از این بازی‌ها و ویژگی‌های آن‌ها خواهیم پرداخت.
بازی اسنوکر
یادگیری قوانین در درست بازی کردن بیلیارد بسیار موثر است. در بازی اسنوکر وقتی به توپ کیوبال ضربه می‌زنید این توپ باید به توپ مد نظرتان برخورد کند اگر به توپ رقیبتان ضربه بزنید شانس شما برای شروع بازی از بین می‌رود. اگر کیوبال بر هیچ توپی برخورد نکند طرف مقابل شما انتخاب م‌کند ضربه بعدی را بزنید یا خیر. اگر توپی غیر از توپ هدف را پاکت کردید از امتیازهای شما کم می‌شود. توپ‌ها را باید به ترتیب در پاکت اندازید. ترتیب انداختن توپ‌ها در پاکت به این ترتیب است: زرد با داشتن 2 امتیاز، سبز، قهوه ای، آبی، صورتی و در نهایت مشکی با داشتن 7 امتیاز. در بازی بیلیارد نباید توپ‌ها را لمس کنید. اگر توپ را لمس کنید چهار امتیاز و یا به اندازه امتیاز توپی که لمس کرده‌اید کم می‌شود.
در بازی اسنوکر وقتی همه توپ‌های قرمز و رنگی پاکت شدند و یا اختلاف امتیاز بین بازیکنان بسیار بالا باشد به صورتی که با زدن توپ‌های روز میز امکان رسیدن به حریفش را نداشته باشد بازی به نفع کسی که بالاترین امتیاز را دارد. در این موقعیت، بازی به اتمام می‌رسد. دقت کنید که بازی اسنوکر تقریبا شبیه به بازی بیلیارد است اما میزهای این دو بازی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. تفاوت میز بیلیارد و میز اسنوکر را می‌توانید در همین سایت مطالعه نمایید.
پاکت بیلیارد
بیلیارد یکی از محبوب‌ترین ورزش‌هاست که در آن از ۱۵ توپ شامل توپ‌های رنگی، تک‌رنگ و یک توپ سفید استفاده می‌شود. میزهای بیلیارد در اندازه‌های ۷، ۸ و ۹ فوت موجودند. بسته به نوع بازی، ممکن است از تمام توپ‌ها یا تعداد کمتری استفاده شود. سه بازی معروف در این رشته شامل “ایت بال”، “ناین بال” و “تن بال” هستند که هرکدام قوانین و استراتژی‌های خاص خود را دارند.
تن بال
ناین‌بال و تن‌بال شباهت‌هایی دارند، اما قوانین تن بال آن را محبوب‌تر کرده است. بسیاری از بازیکنان حرفه‌ای بیلیارد به تن بال علاقه دارند. این بازی با ۱۰ توپ هدف و یک توپ سفید (کیوبال) انجام می‌شود و توپ‌ها به صورت مثلثی چیده می‌شوند؛ توپ شماره ۱۰ در وسط و توپ شماره ۱ در راس هرم قرار می‌گیرد. در تن بال، باید توپ‌ها را از شماره ۱ تا ۱۰ پاکت کنید و بر خلاف ناین بال، با پاکت کردن توپ شماره ۱۰ در ضربه اول برنده نمی‌شوید. اگر توپ شماره ۱۰ قبل از توپ‌های با شماره کمتر پاکت شود، خطا محسوب می‌شود و توپ به نقطه مشخص شده روی میز برمی‌گردد. همچنین باید هر ضربه و پاکت مورد نظر را اعلام کنید.
ناین بال
در بازی ناین بال، از ۹ توپ اصلی و 1 توپ سفید (کیوبال) استفاده می‌شود. توپ‌ها به شکل لوزی چیده می‌شوند، به طوری که توپ شماره ۹ در وسط و توپ شماره ۱ در راس قرار دارد. قانون اصلی این بازی این است که توپ‌ها باید به ترتیب شماره از کمترین به بیشترین پاکت شوند، یعنی ابتدا توپ شماره ۱ و در نهایت توپ شماره ۹. برنده کسی است که توپ شماره ۹ را بعد از شکستن بازی پاکت کند. برخلاف سایر بازی‌ها، پاکت کردن توپ ۹ خارج از نوبت موجب برنده شدن بازیکن می‌شود.
با این حال، ضربه مستقیم به توپ ۹ در حین بازی ممنوع است و در صورت انجام این کار، بازیکن اخطار می‌گیرد و توپ دوباره به نقطه شروع برمی‌گردد. برای پاکت کردن توپ ۹ می‌توانید از ضربات غیرمستقیم استفاده کنید. مثلا اگر نوبت توپ شماره ۳ باشد، با ضربه به توپ شماره ۳ و برخورد آن با توپ شماره ۹، می‌توانید برنده فریم شوید. برای آشنایی با دیگر بازی‌های بیلیارد، ادامه مقاله را دنبال کنید.
ایت بال
ایت بال یکی از محبوب‌ترین بازی‌های بیلیارد است که حتی افرادی که تجربه‌ای در این زمینه ندارند، با نام آن آشنا هستند. این بازی روی میزهای پاکت بیلیارد انجام می‌شود و شامل ۱۵ توپ هدف (تک رنگ و دورنگ) و یک توپ سفید (کیوبال) است. نام “ایت بال” به اهمیت توپ شماره ۸ که مشکی است، مربوط می‌شود.
توپ‌ها به شکل مثلث چیده می‌شوند و توپ شماره ۸ باید در وسط قرار گیرد. پس از شکستن، هر بازیکن گروهی از توپ‌ها را انتخاب می‌کند؛ اولین توپی که پاکت شود، گروه او را مشخص می‌کند. برای پیروزی، باید تمام توپ‌های گروه خود را قبل از توپ شماره ۸ پاکت کند. اگر بازیکن توپ شماره ۸ را قبل از اتمام گروه خود پاکت کند، بلافاصله بازنده می‌شود و بازی به نفع حریف پایان می‌یابد. بنابراین، پاکت کردن توپ ۸ در نوبت غیرمجاز ممنوع است.
آموزش بیلیارد؛ بازی کاروم بیلیارد
این دسته از انواع بازی در بیلیارد در فدراسیون جهانی بیلیارد به عنوان دسته اصلی یاد می‌شود. این بازی بر خلاف بازی اسنوکر که سوراخ‌هایی روی میز وجود داشت، روی میزهای بدون حفره پیش می‌رود. اختلاف دیگری که این رشته با بیلیارد دارد این است که توپ‌های این بازی از پلاستیک فشرده و سنگین‌تر هستند. این بازی با نام‌هایی مانند: کاریوم، کرام، کارام، کارووم، کورونه، اسنوکر هندی و بیلیارد انگشتی نیز شناخته می‌شود.
انواع سبک های بیلیارد
آموزش بیلیارد را معمولا در مکان‌هایی که میز بیلیارد وجود دارد ارائه می‌دهند. همانطور که قبل تر به سه نوع سبک بازی در بیلیارد اشاره کردیم از قبیل بازی اسنوکر، بازی پاکت بیلیارد و بازی کاروم بیلیارد. مشهورترین این بازی‌ها اسنوکر است که از مجموعه‌های بازی pool می‌باشد. باید گفت که بیلیارد انواع مختلفی در دنیا دارد به صورتی که لیست کردن همه آن‌ها مشکل است. مهم‌ترین سبک‌های بازی بیلیارد شامل: ایت بال، ناین بال، انگلیسی، آزاد و… است. در هر کشوری این بازی با توجه به تاریخچه‌ای که دارد متفاوت است.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: تاریخچه بازی بیلیارد
اصول اولیه بیلیارد
- نحوه ایستادن (Posture)
برای دستیابی به دید مناسب نسبت به میز بیلیارد، باید از بالای میز به توپ‌ها نگاه کنید و سر خود را بالا نگه دارید. نزدیک بودن سر به میز می‌تواند کنترل شما را کاهش دهد، بنابراین بهتر است کمی از میز فاصله بگیرید. در این حالت، دست خود را روی میز به شکل پل قرار دهید و کمی به جلو خم شوید، اما از وارد کردن تمام وزن بدن به دست خود خودداری کنید تا کنترل شما حفظ شود. این وضعیت تنها برای هدف‌گیری است و هنگام ضربه زدن باید موقعیت متفاوتی اتخاذ کنید.
فاصله شما از میز می‌تواند بسته به نوع فعالیت متفاوت باشد. در برخی مواقع، ممکن است نیاز باشد که حتی روی میز بروید، اما به طور کلی این فاصله باید متناسب با شرایط بازی تنظیم شود. قرارگیری مناسب پاها در بیلیارد تأثیر زیادی بر قدرت ضربه دارد. بهترین حالت ایستادن، باز کردن پاها به اندازه عرض شانه است. توجه داشته باشید که اگر پاها را بیش از این حد باز کنید، ممکن است تعادل شما به خطر بیفتد. برای زدن ضربه هر دو پا را روی زمین قرار دهید و به اندازه عرض شانه باز کنید. سپس پای چپ را کمی از پای راست جلوتر بگذارید. در این حالت وقتی چوب را در دست می‌گیرید بدن باید با چوب، زاویه ۴۵ درجه بسازد.
- نحوه دست گرفتن چوب بیلیارد
نحوه دست گرفتن چوب بیلیارد به انتخاب محل مناسب برای نگه‌داشتن چوب و وضعیت ایستادن بستگی دارد. هیچ قانون قطعی در این زمینه وجود ندارد و برخی بازیکنان معتقدند که محل تعادل چوب، نقطه مناسبی برای دست گرفتن است، به‌ویژه در چوب‌های حرفه‌ای. حالت ایده‌آل زمانی است که بازیکن احساس راحتی کند و دستش در زاویه 90 درجه قرار گیرد، به طوری که نوک چوب به کیوبال نزدیک باشد. این روش باعث افزایش دقت و کنترل در ضربات می‌شود.
برای زدن ضربه در بیلیارد، باید ابتدا نحوه دست گرفتن چوب بیلیارد آشنایی داشته باشید. برای دست گرفتن چوب بیلیارد باید از دست به عنوان نگه‌دارنده چوب استفاده کنید که به آن “پل” می‌گویند. پل گرفتن اصول خاصی دارد و مانع لرزش چوب در حین بازی می‌شود. کنترل چوب بیلیارد به کیوبال و چوب بستگی دارد و با توجه به موقعیت‌های مختلف، انواع پل‌ها وجود دارد. بازیکنان مبتدی معمولا چوب را محکم می‌گیرند، در حالی که باید به آرامی و با اعتماد به نفس آن را در دست بگیرند. انگشتان شصت و اشاره نقش مهمی در انتقال نیرو دارند و باید بدون اراده باز و بسته شوند. این روش به بهبود کنترل و دقت ضربات کمک می‌کند.
- نحوه ضربه زدن (Stroke)
ضربه زدن در بیلیارد نقش اساسی در موفقیت بازیکن دارد و به عوامل کلیدی زیر بستگی دارد:
- دقت
- نحوه گرفتن چوب
- پیگیری حرکت چوب
برای بهبود دقت، بازیکنان باید با ضربات ساده و بدون هدف آغاز کنند و تمرینات متنوعی مانند ضربات پاکتی در یک خط مستقیم را انجام دهند. این روش‌ها به افزایش کنترل و دقت در ضربات کمک می‌کند و در نهایت عملکرد کلی بازیکن را بهبود می‌بخشد.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: انواع ضربات بیلیارد و آموزش ضربه زدن به توپ بیلیارد
- هدف‌گیری و تعیین زاویه مناسب
هدف‌گیری در بازی بیلیارد بسیار مهم است. برای هدف‌گیری و تعیین زاویه مناسب، ابتدا باید چوب بیلیارد را به‌درستی در دست بگیرید و آن را بر روی هدف تنظیم کنید. برای اینکه هدف‌گیری خود را درست انجام دهید، مراحل زیر را طی کنید:
- یک توپ نامرئی را در کنار توپ هدف در نظر بگیرید.
- توپ و کیوبال باید در یک راستا یعنی بر روی یک خط مستقیم قرار گرفته باشند.
- با مشخص کردن مرکز توپ نامرئی، به سمت مرکز کیوبال فرضی ضربه بزنید.
قبل از شلیک، به توپ نگاه کنید و با آرامش و تنفس منظم تمرکز خود را حفظ کنید. در حین ضربه، چوب بیلیارد را به آرامی و به‌طور مستقیم به سمت توپ حرکت دهید تا دقت ضربه افزایش یابد.
سخن پایانی
در این صفحه از کینگ بیلیارد به آموزش بیلیارد پرداختیم و انواع مختلفی از بازی‌های بیلیارد را در سبک‌های متفاوت بررسی کردیم. امیدواریم که این مطلب برایتان مفید بوده باشد.
